Mitrovica Forum
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
Mitrovica Forum

Forumi I mitrovicasve
 
ForumPortaliLatest imagesRegjistrohuidentifikimi

 

 Ismail Kadare

Shko poshtė 
AutoriMesazh
Bujarmehmeti
Admin
Bujarmehmeti


Numri i postimeve : 325
Age : 32
Location : Mitrovica
Registration date : 26/06/2008

Ismail Kadare Empty
MesazhTitulli: Ismail Kadare   Ismail Kadare Icon_minitimeFri Jul 25, 2008 4:56 am

Ismail Kadare


Ismail Kadare lindi n? qytetin e Gjirokastr?s. Atje ai kaloi f?mij?rin? dhe kjo la gjurm? t? thella n? gjith? jet?n dhe krijimtarin? e tij. Shkoll?n e mesme e kreu n? gjimnazin "Asim Zeneli". M? pas kreu studimet e larta n? Fakultetin e Historis? e t? Filologjis? n? Universitetin e Tiran?s, pastaj n? Institutin "Gorki" t? Let?rsis? Bot?rore n? Mosk?. K?to studime iu nd?rpren? p?r shkak t? kriz?s politike nd?rmjet Shqip?ris? dhe ish Bashkimit Sovjetik. Kadareja ka punuar n? gazet?n "Drita", pastaj drejtoi revist?n "Les letres albanaises". S? fundi punonte n? profesion t? lir?. I.Kadare ka qen? dhe ?sht? protagonist i jet?s politike dhe i mendimit t? vendit qysh prej viteve '60. N? fund t? vitit 1990, dy muaj pas r?nies s? shtetit diktatorial, Kadare u largua s? bashku me familjen n? Paris, por mbajti lidhje mjaft t? shpeshta me Shqip?rin?. Ismail Kadare ?sht? nj? nga personalitetet m? t? shquara t? kultur?s shqiptare, ambasador i saj n? bot?. Kadare ?sht? shkrimtari q? i ktheu mitet legjendare n? realitet, shkrimtari q? b?ri histori prej prehistoris?; pa r?n? n? kund?rth?nie me vetveten dhe gjykimin modern, ai arsyetoi estetikisht n? m?nyr? t? p?rkor? dhe p?r koh?n absolute. N? Shqip?rin? e ndodhur n? udh?kryq vepra e Kadares? ka qen? dhe mbetet nj? shpres? apo nj? ogur i bardh? p?r t?.
Ismail Kadare ?sht? autor i shum? veprave n? poezi e proz?, laureat i shum? ?mimeve komb?tare, kandidat i ?mimit Nobel p?r shum? vite me radh?, an?tar i Akademis? s? Shkencave t? Shqip?ris? dhe An?tar i Akademis? Franceze t? Shkencave Morale.
Vepra e Ismail Kadares? ?sht? p?rkthyer n? 32 gjuh? t? huaja duke arritur k?shtu nj? rekord t? p?rhapjes n? t?r? bot?n e qytet?ruar.

POEZIA E KADARES?
Poezia e Ismail Kadares? ?sht? nj? prej zhvillimeve m? novatore n? vjersh?rimin shqip gjat? nj? gjysm? shekulli. Ajo shprehu vendosm?rin? e shkrimtar?ve t? brezit t? viteve '60 p?r t? realizzar q?llime estetike t? ndryshme prej paraardh?sve.
Frym?zime dialoshare (1954), ?nd?rrimet (1957), End?rr industriale (1960), Shekulli im (1961), Poem? e blinduar (1962), P?rse mendoben k?to male (1964), Shqiponjat fluturojn? lart (1966), Motive me diell (1968), Koha (1976), Shqip?ria dhe tri Romat, p?rb?jn? titujt kryesor? t? vepr?s poetike t? Kadares?.
Ismail Kadare, ndryshe nga Agolli, n? periudh?n e par? t? krijimtaris? s? tij, u t?rhoq pas poem?s epiko-lirike. N? prirjen e p?rgjithshme ai nuk u shk?put prej frym?s monumentalizuese t? poezis? s? m?parshme, por e kusht?zoi k?t? me tipin e njeriut shqiptar, t? historis? s? tij komb?tare, t? fatit t? tij n?p?r shekuj. Thuajse n? t? gjitha poemat e shkruara n? vitet '60 -'70 ka nj? g?rshetim t? mjeteve t? reja t? t? shprehurit me m?nyr?n tradicionale t? t? v?shtruarit t? jet?s dhe t? historis?:

Po s'nd?rron ai kurr?
Art i skulptur?s
G?njeshtr?n mbi mua ka ngr?r? p?rgjithnj?.
I mb?rthyer n? d?shmin? e saj t? rrem?
T? v?rtet?n kujtoj dhe qaj p?r t?.
(Laokonti)

Poezia e Kadares?, ndryshe prej proz?s s? tij, ?sht? p?rgjith?sisht e qart?, pa ekuivoke, shpesh marciale, thuajse p?rher? optimiste. Ajo, n? kritik?n zyrtare, ?sht? pritur si pasurim problematik i poezis? shqipe, ve?an?risht me tem?n e q?ndres?s shum?shekullore t? popullit shqiptar n? rrug?n e tij t? gjat? t? historis?. Poezia e Kadares? ?sht? poezi e sfidave t? m?dha shqiptare. Ajo ?sht? e p?rshkuar nga q?ndrimi hyjnizues ndaj historis? komb?tare, ndaj lavdis? s? tyre, ndaj tok?s s? t? par?ve, ndaj gjuh?s shqipe.
Q?ndresa hyn n? poezin? e Kadares? qysh prej koh?rave antike, deri n? periudhat m? t? af?rta t? historis?. Ve?mas ajo lidhet me "motin e madh", t? epok?s s? Gjergj Kastriotit; por Kadare hyjnizoi nj? periudh? m? t? hershme se kjo, q? ishte mitizuar m? her?t prej Rilindjes Komb?tare: periudh?n e humanizmit evropian (si? mendon shkenca e historis?, kjo periudh? e gjeti Shqip?rin? n? t? nj?jt?n shkall? zhvillimi me an?n tjet?r t? Adriatikut), e cila pati shprehjen e saj dhe n? njeriun dhe qytet?rimin shqiptar:

Nj?zet e kat?r luftra b?ri,
Nj?zet e kat?r vdekje theu.
?ka mangut linte dit?n Gjergji,
Plot?sonte nat?n Sk?nderbeu.
(Portreti i Sk?nderbeut)

P?rgjith?sisht poezia e Kadares? ?sht? e sunduar prej mitit t? s? shkuar?s, evokimit t? lavdis? s? dikurshme. Kadare synon, p?rmes poezis? s? tij, ta ?liroj? njeriun shqiptar prej akuzash q? e kan? ndjekur nd?r shekuj, duke p?rfshir? akuz?n si popull i lindur me instinktin e luft?s dhe t? mercenarizmit, binjak me arm?n dhe peng i saj:

Dhe kur binin n? prille a n? vjeshtra
N?p?r brinja t? shtrir?, n?p?r lugje,
Si me zjarre t? vegj?l t? p?tjetsh?m
Era loste me xhufkat e kuqe.
(Nisja e shqiptar?ve p?r n? luft?)

Poema epiko-lirike shqipe arriti nj? nivel t? lart? afirmimi me vepra t? tilla t? I. Kadares?, si "P?rse mendohen k?to male" dhe "Shqiponjat fluturojn? lart", pastaj me "Shekulli i 20-t?", "Poem? e blinduar", "Shqip?ria dhe tri Romat" e vepra t? tjera.
Poezia e Kadares? ?sht? e prirur drejt sintetizmit dhe abstraksionit. N? k?t? cil?si poezia e Kadares? t? sjell nd?rmend vjersh?rimin e Migjenit. Sintetizmi shfaqet n? munges?n e ?far?do subjekti apo elementi t? subjektit. Poemat e Kadares?, p?rgjith?sisht poezia e tij, jan? art mendimi, pa elemente t? rr?fimit (narracionit). Si t? tilla, si poema mendimi, ato ofrojn? shum?si leximesh, n? koh? dhe n? miedise t? ndryshme.
Kadare n? problematik?n e poezis? shqipe, krijoi em?rtes?n e "tem?s s? madhe". dhe jo vet?m kaq, ai e ktheu n? mit at?, duke e b?r? mbizot?ruese n? jet?n letrare t? vendit p?r m? shum? se dy dekada. Para s? gjithash poezin? e Ismail Kadares? e intereson ajo q? shpesh quhet goj?dh?n? komb?tare ose mit i origjin?s. Sfidat m? t? r?nd?sishme t? historis? s? popullit shqiptar jan? stacione t? poezis? s? tij.
Kadare i shkroi disa prej veprave t? tij m? t? r?nd?sishme n? vargje t? lira, duke p?rvet?suar vlera t? r?nd?sishme t? vjersh?rimit tradicional, prej De Rad?s deri tek Migieni. N? fillimet e veta ishte i ndikuar prej poezis? ruse, ve?mas prej Majakovskit. Poezia intime e Kadares? ?sht? mjaft e ngroht?, e drejtp?rdrejt, nj? bashk?bisedim me t? dashur?n q? p?rgiith?sisht ?sht? larg si vend apo si koh?:

Do shkoj t? ulem p?rmbi pellgjet,
T? pi n? gjunj? duke r?n?,
N? gryk? e di q? do m? ngelet
I ftohti medaljon i h?n?s.

Gjithashtu poezia intime e Kadares? p?rshkruhet nga malli p?r qytetin e lindjes, p?r njer?zit q? lan? gjurm? n? f?mij?rin? e tij,
p?r atdheun kur ndodhet larg tij, p?r koh?n studentore, vajzat dhe rrug?t e Mosk?s kur ?sht? n? atdhe, e mbi t? gjitha, p?r vajz?n q? le gjurm? n? shpirtin e tij, por q? p?rgjith?sisht ndodhet larg.

RAPORTI ND?RMJET JET?S DHE VDEKJES
Raporti midis jet?s dhe vdekjes, midis t? gjall?ve dhe varreve, midis brezit q? shkoi dhe atij q? vjen, nj? nga raportet m? thelb?sore t? qenies njer?zore, p?rb?n nj? rregullator t? mbifuqish?m t? gjith? yll?sis? s? veprave t? Kadares?. Synimi par?sor i ?do let?rsie serioze q? t? q?ndroj? mbi koh?n dhe hap?sir?n zuri vend kryesor q? tek romani "Gjenerali i ushtris? s? vdekur". Ky roman i kushtohet misionit t? nj? shtabi ushtarak t? gjall?, i cili duhet t'i b?j? nderet e fundit nj? armate t? t?r? ushtar?sh t? mbuluar me dh?. Vlera e jet?s, ?mimi i vdekjes, taksa e gjakut, varrimi dhe zhvarrimi, muranat anonime dhe piramidat hijer?nda, ringjallja dhe rivdekja (rivrasja), arka e hirit dhe dosja e zez?, kamarja e turpit dhe p?rmendorja e nderit, harrimi dhe p?rjet?sia, vet?flijimi dhe kurbani, trupi dhe hija (fantazma, sozia, spiritus), jan? nocione themelore artistike t? shkrimtarit.
N? m?nyr? t? ve?ant? vdekja p?rb?n nj? zgjedhje t? dendur t? autorit p?r t? dh?n? q?ndrimin e tij ndaj jet?s njer?zore. Ajo paraqitet n? form? individuale dhe kolektive, natyrore dhe heroike, t? mir?qen? dhe t? sajuar. Ajo vjen nga fati, nga hakmarrja, nga lufta, nga gjyqi, nga s?mundja nga mplakja; n? t? gjitha pamjet e saj, si nd?rprerje e zakonshme e jet?s, si shpagim p?r vdekjen e tjetrit, si prurje e l?ngat?s, si varje apo pushkatim nga shteti, si zvarrisje apo lin?im nga hakmarrja.
"Gjenerali i ushtris? s? vdekur", vepra q? i dha njohjen nd?rkomb?tare Kadares?, nuk ?sht? e para q? trajton raportin midis jet?s dhe vdekjes. Qysh tek "Balada e zhvarrimit", kushtuar fatit pas-vdekjes t? prij?sit arb?r Gjergj Kastrioti, duket qart? prirja p?r t? zbuluar, n?p?rmjet q?ndrimit ndaj varrit, kultur?n nga barbaria, dhunimin nga shenjt?rimi, sundimin e t? vdekurve mbi t? gjall?t.
N? tregimin "E krehura", vdekja dhe varret, n? heshtjen e tyre, marrin vler? fisnik?ruese. Njeriu q? edhe me vdekjen d?shiron t? tregoj? dinjitet dhe fuqi shpirt?rore ka nj? varr t? thjesht?, pa shenj?, n? nj? k?nd t? paduksh?m t? varrezave verilindore t? kryeqytetit, ndryshe nga shum? t? tjer?, q?, n? p?rputhje me hierarkin? zyrtare mbitok?sore, mbajn? mbi krye statuja, ornamente, lule dhe figura. Por ata nuk kan? b?r? m? shum? se Egla e vog?l p?r Shqip?rin? dhe s'kan? asnj? merit? p?r t? qen? t? diferencuar edhe p?rpara vdekjes e varrit. N?p?rmjet varreve Kadareja ka stratifikuar gjith? shoq?rin? shqiptare, n? kuadrin e s? cil?s veprojn? personazhet e tij.
Shtres?zimi i shoq?ris? n? vepr?n e Kadares? fillon me varret pa em?r, me muranat e thjeshta n? gryka malesh e pusish, me varrezat e zakonshme shqiptare, pran? kish?s, rrethuar me selvi; p?r t? vazhduar m? tej me p?rmendoret dhe lapidar?t, me varret e shenjt?ruar p?r motive patriotike, si? jan? varret e d?shmor?ve (le t? kujtojm?, p?r shembull, varrin e ve?ant? t? Alush Tabutgjatit; varrin e Sk?nderbeut ose edhe t? pashait turk n? Orikum) dhe p?r t? p?rfunduar me piramid?n e faraonit Keops ose ark?n e hirit t? trupit t? djegur t? ?u En Lait, q?, sipas testamentit t? tij, u derdh mbi hap?sir?n nd?rkontinentale t? Kin?s, p?r ta pushtuar me frym?n e vet.

Ismail Kadare ?sht? nga personalitetet m? t? shquara t? let?rsis? shqiptare. Me vepr?n e tij, q? ka sh?nuar nj? num?r rekord t? p?rkthimeve (n? rreth 32 gjuh? t? huaja) ai e b?ri t? pranishme Shqip?rin? n? bot?, me historin? dhe me kultur?n e saj shekullore.
Kadareja q? n? vitet '60 sh?noi kthes? n? let?rsin? shqiptare me poezin? dhe proz?n e tij. Brenda potencialit t? tij krijues jan? mitet dhe legjendat, e shkuara dhe e ardhmja, raportet e p?rkohshm?ris? dhe t? p?rjet?sis?, dramat e kaluara dhe ato t? tashmet, veset dhe virtytet shqiptare, kullat dhe pallatet moderne, q?ndresa dhe humbja, zhdukja dhe ringjallja, t? gjitha labirintet e jet?s dhe t? vdekjes. Duket sikur asgj? ?ka ?sht? shqiptare, nuk mund t'i shp?toj? syrit t? shkrimtarit t? madh.
E gjith? vepra e Ismail Kadares? q? nga botimi i par? deri te i fundit ndrit nga mesazhi dhe shpresa p?r nj? Shqip?ri t? barazuar me shtetet m? t? qytet?ruara t? bot?s, sepse asktu e meriton, ndihet t? pohoj? autori.
Mbrapsht nė krye Shko poshtė
http://mhg-crew.at.ua/
Bujarmehmeti
Admin
Bujarmehmeti


Numri i postimeve : 325
Age : 32
Location : Mitrovica
Registration date : 26/06/2008

Ismail Kadare Empty
MesazhTitulli: Re: Ismail Kadare   Ismail Kadare Icon_minitimeFri Jul 25, 2008 4:56 am

Kristal

Ka koh? q? s'shihemi dhe ndjej
si t? harroj une dal?ngadal
si vdes tek une kujtimi yt
si vdesin flok?t dhe gjith?ka.


Tani k?rkoj posht? e lart?
nj? vend ku ty t? t? l?shoj
nje strof? a not?, a nj? brilant
ku t? t? l?, t? puth, t? shkoj.


N? s't? pranoft? asnj? varr
asnj? mermer, a morg kristal
mos duhet vall? prap? t? t? mbart
gjys?m t? vdekur, gjys?m t? gjall?.


N? s'gjetsha hon ku t? t? hedh
do gjej nj? fush? a nj? lulnaj?
ku but?sisht porsi polen
gjithkund, gjithkund t? t? shp?rndaj?.


T? t? mashtroj ndoshta k?shtu
dhe t? t? puth t? ik pa kthim
dhe nuk do dine as ne askush
harim ish ky a s'ish harim.
Mbrapsht nė krye Shko poshtė
http://mhg-crew.at.ua/
Bujarmehmeti
Admin
Bujarmehmeti


Numri i postimeve : 325
Age : 32
Location : Mitrovica
Registration date : 26/06/2008

Ismail Kadare Empty
MesazhTitulli: Re: Ismail Kadare   Ismail Kadare Icon_minitimeFri Jul 25, 2008 4:57 am

Dimri

Dhe vjeshta i shkoi 'flet?t e saj'
i v?rtit era, i perpjek
dimri si perandor kinez
ngjyr?n e verdh? kudo e ndjek.


Dhe k?to re qe tani vijn?
ndryshe nga ret? e gjertanishme
t? shkretat jan? pa vet?tima
porsi djerina te m?rzitshme.


Ve?se n?n to qyteti zien
me drita,zhurma dhe trafik
dhe flok?t e tymta t? uzinave
mbi supe i bien madh?risht.


Ja horizonti i bardh? i dimrit
p?rball? peisazhit q? leviz
harxhon t? fundmen vet?tim?
si reporteri t? fundit blic.
Mbrapsht nė krye Shko poshtė
http://mhg-crew.at.ua/
Bujarmehmeti
Admin
Bujarmehmeti


Numri i postimeve : 325
Age : 32
Location : Mitrovica
Registration date : 26/06/2008

Ismail Kadare Empty
MesazhTitulli: Re: Ismail Kadare   Ismail Kadare Icon_minitimeFri Jul 25, 2008 4:58 am

Ti qave

Ti qave dhe me the me z? te ulet
Se une te trajtoja si prostitute.
Athere loteve te tu s'ua vura veshin
Te desha, pa ditur se te desha.

Vec nje mengjes te befte kur u gdhiva
Pa ty dhe bota krejt e zbrazet m'u duk,
Athere kuptova c'kisha humbur,
C'kisha fituar kuptova gjithashtu.

Me rrezellinte si smerald merzitja,
Dhe lumturia ngrysej si nje muzg me re...
Nuk dija ke te zgjidhja nga te dyja
Sepse seicila m'e bukur se tjetra qe.

Se ish i tille ky koleksion bizhush
Qe drite e terr leshonte njekohesisht,
Qe njeqindfish etjen per jeten shtonte,
Por dhe qe vdekjen ndillte njeqindfish.
Mbrapsht nė krye Shko poshtė
http://mhg-crew.at.ua/
Bujarmehmeti
Admin
Bujarmehmeti


Numri i postimeve : 325
Age : 32
Location : Mitrovica
Registration date : 26/06/2008

Ismail Kadare Empty
MesazhTitulli: Re: Ismail Kadare   Ismail Kadare Icon_minitimeFri Jul 25, 2008 4:58 am

Pa ty

Ti ike udhes se pafundme
Ku zverdhin druret gjetherenes
Mbi gjokse pellgjesh tani tundet
I arti medalion i henes.
Lejleket iken.
Fill pas teje
Si stof i keq u zbeh blerimi
Dhe ngjajne toka, pylli, reja,
Me negativin e nje filmi.
Tani ne fusha shkoj menduar
Ku nis te fryje ere e ftohte,
Ku ca mullare te gjysmuar
Duken qe larg si Don Kishote.
C'te bej, po them me vehten time,
Ne kete ore te vone te muzgut,
Ku qerrja baltave ben shkrime.
Te lashta sa te Gjon Buzukut?
Do te shkoj te ulem permbi pellgjet,
Te pi ne gjunje duke rene,
Ne gryke e di qe do te me ngelet
I ftohte medalioni i henes.
Mbrapsht nė krye Shko poshtė
http://mhg-crew.at.ua/
Bujarmehmeti
Admin
Bujarmehmeti


Numri i postimeve : 325
Age : 32
Location : Mitrovica
Registration date : 26/06/2008

Ismail Kadare Empty
MesazhTitulli: Re: Ismail Kadare   Ismail Kadare Icon_minitimeFri Jul 25, 2008 4:59 am

N? parkun q? mbuluan flet?t

N? parkun q'? mbuluan flet?t
T? dy ne ecim qet?sisht,
Pas shijes saj ka shtruar vjeshta
Qilim t? verdh? natyrisht.


Dhe ndoshta si nj? ?nd?rr e zbeht?
Ju fanit nj? muzg i von?
Ky park q'? kan' mbuluar flet?t
Ku pas kaq shekujsh ti po shkon.


Nga vagabond?t me cigare
Ti mos u tremb e dashur kot
Imazhin t?nd as dinosaur?t
Shekuj m? par? s'e shtyp?n dot.


Q? ti t? vije kaq e bukur
Me k?ta flok?, me k?t? hap
Toka t? egr?n klim? e zbuti
Dhe akullnajat ktheu mbrapsht.


Dhe s'kish se si t? ndodhte ndryshe
T? ndodhte ndryshe s'kish se si.
U desh t? zhdukeshin p?rbindshat
Q? te kjo bot? t? vije ti...
Mbrapsht nė krye Shko poshtė
http://mhg-crew.at.ua/
Sponsored content





Ismail Kadare Empty
MesazhTitulli: Re: Ismail Kadare   Ismail Kadare Icon_minitime

Mbrapsht nė krye Shko poshtė
 
Ismail Kadare
Mbrapsht nė krye 
Faqja 1 e 1

Drejtat e ktij Forumit:Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi
Mitrovica Forum :: Letrsi-
Kėrce tek: